หากเมื่อไรไฟล์หาย พาร์ทิชั่นพัง คุณก็ใช้เครื่องมือเหล่านี้ได้เลย โดยสามารถซ่อมแซมพาร์ทิชั่น และกู้คืนไฟล์ต่างๆ ซึ่งประกอบด้วย รูปภาพ วิดีโอ เอกสาร และไฟล์อื่นๆจากฮาร์ดดิสก์ ซีดี-รอม แฟลชไดรฟ์ เมโมรีการ์ด รวมทั้งอุปกรณ์เก็บข้อมูลอื่นๆ…
หากอุปกรณ์เก็บข้อมูลพัง ไม่ว่าจะเป็น ฮาร์ดดิสก์ ซีดี-รอม การ์ดเมโมรี แฟลชไดรฟ์ การ์ดเอสดี ยูเอสบี และอื่นๆ เป็นต้น สิ่งแรกที่ต้องทำก็คือ การกู้คืนไฟล์สำคัญ เพราะหากคุณโชคดีก็สามารถกู้คืนไฟล์ได้ แต่ในตรงกันข้ามหากโชคไม่เข้าข้างกู้ไฟล์ไม่ได้ คำถามก็คือ คุณจะทำอย่างไรกับอุปกรณ์เก็บข้อมูลนี้ คำถามนี้คงตอบได้ไม่ยาก ก็คงต้องเอาไปซ่อม และกู้คืนไฟล์สำคัญกลับมา แล้วเปลี่ยนอุปกรณ์เก็บข้อมูลใหม่ซะ
อย่างไรก็ตามเมื่ออุปกรณ์เก็บข้อมูลไม่จำเป็นต้องซ่อม เพียงแค่กู้คืนไฟล์กลับมาเท่านั้น แต่นัยสำคัญก็คือ คุณก็ไม่จำเป็นต้องเสียค่าใช้จ่ายในการกู้คืนไฟล์ เพราะค่าใช้จ่ายกู้คืนไฟล์แพงใช้ได้ (ขึ้นอยู่กับขนาดความจุของอุปกรณ์เก็บข้อมูล) จะดีกว่าไหมถ้าหากคุณไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายสักบาทเดียว เพราะการกู้คืนไฟล์ด้วยตัวเองง่ายๆ มีขั้นตอนกู้คืนไฟล์ที่ไม่ยุ่งยาก ส่วนเครื่องมือกู้คืนไฟล์ก็เป็นเวอร์ชั่นฟรีแวร์ ไม่จำเป็นต้องซื้อลิขสิทธิ์ และที่สำคัญไม่ต้องติดตั้งโปรแกรมให้เปลืองพื้นที่ฮาร์ดดิสก์ อย่างนี้ก็ดีกว่าไหมครับ
เครื่องมือ PhotoRec (Photo Recovery) เป็นเครื่องมือที่ช่วยกู้คืนไฟล์หายที่เกิดจากความตั้งใจ หรือไม่ตั้งใจก็ตาม เพราะอุบัติเหตุเกิดขึ้นได้กับทุกคน อย่าว่ากันเลยนะ ไม่ได้ตั้งใจลบไฟล์จริงๆ เอาเป็นว่าหากเมื่อไรไฟล์หาย คุณก็ใช้เครื่องมือนี้ได้เลย โดยสามารถกู้คืนไฟล์ต่างๆ ซึ่งประกอบด้วย รูปภาพ วิดีโอ เอกสาร และไฟล์สำคัญจากฮาร์ดดิสก์ ซีดี-รอม แฟลชไดรฟ์ เมโมรีการ์ด รวมทั้งอุปกรณ์เก็บข้อมูลอื่นๆ
ในการกู้คืนไฟล์ด้วย PhotoRec จะไม่สนใจไฟล์ระบบ แต่จะอ้างอิง หรือค้นหาเฉพาะไฟล์ข้อมูลเท่านั้น และยังสามารถกู้คืนไฟล์บนอุปกรณ์เก็บข้อมูลอื่นๆ ที่เสียหาย หรือถูกฟอร์แมต นอกจากนี้เพื่อความปลอดภัย PhotoRec การกู้คืนไฟล์หาย จากการลบไฟล์ด้วยความตั้งใจ หรือไม่ตั้งใจก็ตาม และลืมเซฟไฟล์ PhotoRec จะใช้โหมด Read Only (ไฟล์ที่คุณสมบัติอ่านได้อย่างเดียว) เพื่อป้องกันการเขียนทับไฟล์ที่ถูกกู้คืนกลับมา
PhotoRec สนับสนุนการใช้งานบนระบบปฏิบัติการ DOS/Windows 9x, Windows NT 4, /Windows 2000, Windows XP, Windows 2003, Windows Vista, Windows 2008, Windows 7, Linux, FreeBSD, NetBSD, OpenBSD, Sun Solaris และ Mac OS X นอกจากนี้ยังรองรับการใช้งานไฟล์ระบบแบบ FAT, NTFS, exFAT, ext2, ext3, ext4 และ HFS+ ด้วย
PhotoRec สามารถค้นหา หรือกู้คืนไฟล์นามสกุลต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น PDF, HTML, JPEG, TIFF, GIF และไฟล์นามสกุลต่างๆ อีก 440 นามสกุล นอกจากนี้ยังมีเครื่องมือ TestDisk เป็นอีกเครื่องมือหนึ่งที่ช่วยกู้คืนพาร์ทิชั่นที่เกิดความเสียหาย ตัวอย่างเช่น พาร์ทิชั่นพัง หรือบูตไม่ได้ พาร์ทิชั่นถูกลบ หรือฟอร์แมต พาร์ทิชั่นติดเชื้อมัลแวร์ และภัยคุกคามอื่นๆ เป็นต้น ทำให้พาร์ทิชั่นกลับมาใช้งานได้อีกครั้ง
กู้คืนไฟล์สำคัญ…จากอุปกรณ์เก็บข้อมูล
หลายครั้งที่ต้องเจอคำถามแบบว่า ทำไฟล์หาย พอดีกำลังไล่เคลียร์ไฟล์ที่ไม่ต้องการ ก็เลยเผลอไปลบไฟล์ทิ้ง พอดูในถังขยะ หรือ Recycle Bin ก็ไม่เห็นไฟล์ที่ถูกลบเลย พอมีวิธีกู้คืนไฟล์ไหม ผมเงียบไปสักพัก พูดอะไรไม่ออก พยายามรวบรวมสติ แล้วบอกว่า ทำได้ครับ แต่ต้องมีเครื่องมือช่วยกู้คืนไฟล์ และอย่าพึ่งนำอุปกรณ์เก็บข้อมูลเหล่านี้ไปใช้งาน ให้นำเครื่องมือ PhotoRec มากู้คืนไฟล์สำคัญทันที สำหรับขั้นตอนการกู้คืนไฟล์ก็จะรายละเอียดดังต่อไปนี้
1. ดาวน์โหลดเครื่องมือ PhotoRec ได้ฟรีที่เว็บไซต์ https://www.cgsecurity.org/wiki/PhotoRec โดยไฟล์ PhotoRec จะอยู่ในรูปแบบไฟล์บีบอัด ให้คลายไฟล์ PhotoRec จากนั้นให้เปิดโฟลเดอร์ PhotoRec ขึ้นมา และดับเบิ้ลคลิกไฟล์ photorec_win.exe เพื่อรันโปรแกรม
2. เมื่อปรากฏหน้าต่าง PhotoRec Data Recovery Utility ให้เลือกฮาร์ดดิสก์ หรืออุปกรณ์เก็บข้อมูลที่ต้องการกู้คืนไฟล์ โดยกดปุ่มคีย์บอร์ดลูกศรซ้าย ขวา ขึ้นบน ลงล่าง จากนั้นให้เลือกเมนู Proceed และกดปุ่ม Enter
3. ในขั้นตอนนี้จะแสดงพาร์ทิชั่น หรือไดรฟ์บนฮาร์ดดิสก์ หรืออุปกรณ์เก็บข้อมูล ให้เลือกพาร์ทิชั่นที่ต้องการกู้คืนไฟล์ โดยกดปุ่มคีย์บอร์ดลูกศรซ้าย ขวา ขึ้นบน ลงล่าง จากนั้นให้เลือกเมนู Search และกดปุ่ม Enter
4. เมื่อปรากฏหน้าต่าง PhotoRec File system Type ให้เลือกชนิด หรือรูปแบบของพาร์ทิชั่น ในกรณีใช้วินโดวส์ให้เลือกเมนู Other (FAT, NTFS, HFS+, ReiserFS) จากนั้นให้กดปุ่ม Enter
5. ในขั้นตอนนี้ให้เลือกพื้นที่เก็บข้อมูลพาร์ทิชั่นเพื่อวิเคราะห์และกู้คืนไฟล์ ซึ่งประกอบไปด้วย Free: Scan for file from NTFS unallocated space only = สแกน หรือค้นหาไฟล์ในส่วนพื้นที่เก็บข้อมูลพาร์ทิชั่นว่างเท่านั้น และ Whole: Extract files form whole partition = ให้ดึงไฟล์จากพื้นที่เก็บข้อมูลพาร์ทิชั่นทั้งหมด ลองเลือกเมนู Free และกดปุ่ม Enter
6. เมื่อปรากฏหน้าต่างPlease select a destination to save the recovered files ให้เลือกโฟลเดอร์สำหรับเก็บไฟล์ที่ถูกกู้คืนกลับมา โดยกดปุ่มคีย์บอร์ดลูกศรซ้าย ขวา ขึ้นบน ลงล่าง ตามที่ต้องการ จากนั้นกดปุ่ม C
7. ในขั้นตอนนี้ PhotoRec จะแสดงสถานะการกู้คืนไฟล์ โดยบอกชนิด หรือประเภทของไฟล์ และจำนวนไฟล์ที่ถูกกู้คืนให้คุณได้ทราบ จากนั้นรอสักครู่ อย่างไรก็ตามหากต้องการหยุดกู้คืนไฟล์ ให้กดปุ่ม Stop และกดปุ่ม Y เพื่อออกจากโปรแกรม
8. หลังจากกู้คืนไฟล์เสร็จเรียร้อยแล้ว จะแสดงโฟลเดอร์สำหรับเก็บไฟล์ที่ถูกกู้คืนกลับมา โดยกำหนดชื่อเป็น recup_dir. (n+) (n = n+1) ตัวอย่างเช่น recup_dir.1, recup_dir.2 …recup_dir.(n+) เป็นต้น
กู้คืนพาร์ทิชั่นเสียหาย…ด้วยเครื่องมือ TestDisk
เมื่อพาร์ทิชั่น หรือไดรฟ์เสียหาย เผลอลบ หรือฟอร์แมต ติดเชื้อร้ายมัลแวร์ บูต และเปิดไม่ได้ หลังจากที่ทำการปรับแต่งพาร์ทิชั่น แม้แต่ติดตั้ง หรืออัพเดตวินโดวส์ใหม่ หากเกิดปัญหาแบบนี้งานเขาแน่นอน ไฟล์สำคัญหายเกลี้ยง ไม่ต้องตกใจครับ เครื่องมือ TestDisk ช่วยกู้คืนพาร์ทิชั่นเสียหายได้อย่างง่ายดาย โดยที่คุณไม่จำเป็นต้องมีความรู้ทางด้านเทคนิคมากนัก โดยมีขั้นตอนดังต่อไปนี้
1. เปิดโฟลเดอร์ TestDisk หรือโฟลเดอร์เดียวกันกับ PhotoRec ขึ้นมา ให้ดับเบิ้ลคลิกไฟล์ testdisk_win.exe เมื่อปรากฏหน้าต่าง TestDisk ให้เลือกเมนู Create เพื่อสร้างไฟล์ log จากนั้นกดปุ่ม Enter
2. เมื่อปรากฏหน้าต่าง Select a media ให้เลือกฮาร์ดดิสก์ หรืออุปกรณ์เก็บข้อมูลที่ต้องการกู้คืนพาร์ทิชั่น โดยกดปุ่มคีย์บอร์ดลูกศรซ้าย ขวา ขึ้นบน ลงล่าง จากนั้นให้เลือกเมนู Proceed และกดปุ่ม Enter
3. ในขั้นตอนนี้จะแสดงพาร์ทิชั่น หรือไดรฟ์บนฮาร์ดดิสก์ หรืออุปกรณ์เก็บข้อมูล ให้เลือกชนิด หรือประเภทของพาร์ทิชั่นที่ต้องการกู้คืน โดยกดปุ่มคีย์บอร์ดลูกศร ซ้าย ขวา ขึ้นบน ลงล่าง จากนั้นให้เลือกเมนู Intel (Intel/PC partition) และกดปุ่ม Enter (ให้สังเกตุ Hint หรือคำแนะนำ โดย TestDisk จะแจ้งให้คุณทราบว่าต้องเลือกชนิด หรือประเภทพาร์ทิชั่นอันไหน)
4. ในขั้นตอนนี้ให้เลือก Analyse เพื่อวิเคราะห์โครงสร้าง และตรวจเช็กพาร์ทิชั่นที่เสียหาย ซึ่งจะป้องกันการกู้คืนพาร์ทิชั่นที่มีโครงสร้างลอจิคัล หรือโครงสร้างภายในของพาร์ทิชั่นไม่ถูกต้อง จากนั้นกดปุ่ม Enter และเลือกเมนู Continue พร้อมทั้งกดปุ่ม Enter อีกครั้ง
5. ในขั้นตอนนี้ TestDisk จะแสดงพาร์ทิชั่นทั้งหมดบนฮาร์ดดิสก์ หรืออุปกรณ์เก็บข้อมูล ให้กดปุ่ม Enter และเลือกเมนู Deeper Search จากนั้นกดปุ่ม Enter เพื่อเริ่มต้นวิเคราะห์ หรือตรวจเช็กพาร์ทิชั่น รอสักครู่
6. ในกรณีพาร์ทิชั่นบูต หรือ NTFS Boot sector recovery เสียหาย จะแสดงสถานะ Bad ให้เลือกเมนู Backup BS เพื่อกู้คืน Boot sector partition ให้พาร์ทิชั่น หรือฮาร์ดดิสก์กลับมาบูตได้อีกครั้ง จากนั้นกดปุ่ม Enter ให้ยืนยันกดปุ่ม Y และ OK ตามลำดับ
7. ในขั้นตอนนี้ TestDisk จะเริ่มต้นซ่อมแซม Boot Sector ให้กับพาร์ทิชั่น เมื่อกู้คืนพาร์ทิชั่นเรียบร้อยแล้ว จะแสดงสถานะ OK ในส่วนของ Boot Sector และ Backup boot sector ให้คุณทราบ จากนั้นเลือกเมนู Quit และกดปุ่ม Enter เพื่อออกจากโปรแกรม
หมายเหตุ : หลังจากซ่อมแซม หรือกู้คืนพาร์ทิชั่นเรียบร้อยแล้ว ให้ทำการรีสตาร์ทพีซีทุกครั้ง
ต่อไปนี้ไม่ต้องตกใจ หรือเสียใจแล้ว หากไฟล์สำคัญหาย และพาร์ทิชั่น หรือฮาร์ดดิสก์เสียหาย คุณสามารถกู้คืนไฟล์ และซ่อมแซมพาร์ทิชั่น หรือฮาร์ดดิสก์ได้ง่ายๆ เพียงใช้เครื่องมือ PhotoRec& TestDisk ทุกอย่างก็กลับมาเหมือนเดิมครับ