โดย ฟู่จัง
การทำ Backup และ Restore ได้กลายเป็นสิ่งจำเป็น ที่ยูสเซอร์จำเป็นต้องเรียนรู้จัก ทั้งนี้ก็เพื่อประโยชน์ของตัวยูสเซอร์เอง ที่จะช่วยเซฟไฟล์ข้อมูล รวมถึงเซฟเวลา เพื่อให้ระบบวินโดวส์สามารถทำงานได้อย่างไหลรื่น สะดุดเสียเวลาน้อยที่สุด
สำหรับโปรแกรม DriveImage XML มีฟีเจอร์ที่ยอมรับกันไปทั่วโลก อีกทั้งยังเป็นฟรีแวร์สำหรับยูสเซอร์ที่ใช้ตามบ้าน และที่สำคัญรองรับการใช้งานกับวินโดวส์เซเว่นเรียบร้อยแล้ว การดาวน์โหลดให้ไปที่เว็บ www.runtime.org/driveimage-xml.htm ไฟล์ติตดั้งมีขนาดเล็กมากๆ เพียงแค่ 1.7x MB
ฟีเจอร์ที่เป็นไฮไลท์
– สามารถ Backup แบบเลือกฮาร์ดดิสค์ทั้งลูก หรือเฉพาะพาร์ทิชั่นใดก็ได้ เพื่อแบ็คอัพเป็นอิมเมทไฟล์ (Image files)
– เมื่อแบ็คอัพออกมาเป็นอิมเมทไฟล์กันได้แล้ว สามารถเข้าไปดูในอิมเมทไฟล์ได้ว่า มีไฟล์อะไรอยู่บ้าง พร้อมๆ กับดึงบางไฟล์ที่ต้องการออกมาจากอิมเมทไฟล์ได้
– ในการ Restore สามารถคืนไฟล์กลับมายังที่เดิม หรือต่างไดร์ฟได้
– สามารถใช้โปรแกรมนี้โคลนข้อมูลระหว่างฮาร์ดดิสค์ได้
– สิ่งที่ขาดไม่ได้ คงเป็นเรื่องของการตั้งเวลาในการ Backup อัตโนมัติ ที่มีอยู่อย่างแน่นอน แต่จะใช้วิธีไหนนั้น เดี๋ยวมาเฉลยกันครับ
– สามารถสร้างแผ่นซีดีบูท สำหรับเรียกใช้โปรแกรม DriveImage XML ได้จากแผ่น ในกรณีที่ไดร์ฟ C เสียหายจนไม่สามารถเปิดใช้โปรแกรม DriveImage XML จากวินโดวส์ได้ตามปรกติ
ขั้นตอนการทำ Backup
ถ้าคุณใช้เซเว่นอยู่ การเรียกใช้โปรแกรมนี้ จะต้องเรียกใช้ในโหมดผู้ดูแลระบบ (administrator) โดยให้คลิ้กขวาตรงไอค่อนของโปรแกรมบน Desktop แล้วเลือกคำสั่ง Run as administrator ไม่เช่นนั้นคุณจะไม่สามารถมองเห็นไดร์ฟอะไรเลย ทั้งนี้เป็นเพราะเซเว่นได้จำกัดสิทธิ์ในการเข้าถึงของคุณให้เป็นเพียงยูสเซอร์ธรรมดา ไม่ได้เป็นผู้ดูแลระบบ
1. ให้คลิ้กเลือกตรงรายการ Backup โดยในขั้นตอนแรกโปรแกรมได้อธิบายว่า ในการสร้างไฟล์อิมเมทของโปรแกรมนี้ คุณจะได้ไฟล์มา 2 ไฟล์คือ .XML เป็นตัวเก็บรายละเอียดของไฟล์อิมเมท และ .DAT เป็นตัวเนื้อของไฟล์อิมเมทนั่นเอง (รูป 1) ให้เลือกไดร์ฟที่ต้องการ Backup แล้วคลิ้กที่ปุ่ม Next โปรแกรมนี้ได้บอกละเอียดว่า ไดร์ฟที่คุณเลือกนั้น ใช้ File System แบบไหน และยังได้บอกละเอียดทางด้าน Physical เช่นบอกว่าฮาร์ดดิสค์ที่คุณใช้เป็นยี่ห้ออะไร รุ่นไหน
2. เป็นไปตามธรรมเนียมครับ กำหนดตำแหน่งเก็บไฟล์อิมเมท และกำหนดชื่อของไฟล์อิมเมทที่สื่อความหมาย เข้าใจได้ในวันหลัง โปรแกรมนี้สามารถกำหนดออปชั่น โดยการเลือกใช้การแบ็คอัพด้วย Raw mode หรือการแบ็คอัพแบบข้อมูลดิบ ไม่สนการจัดการระบบไฟล์จากตัววินโดวส์ ซึ่งใช้เวลาในการทำงานนานหน่อยและถ้าต้องการให้มีการแตกไฟล์อิมเมทออกเป็นไฟล์ย่อยๆ หลายไฟล์ ให้คลิ้กเลือกตรง Split large files นอกจากนี้ยังสามารถกำหนดให้มีการบีบขนาดของไฟล์อิมเมท กำหนดได้ในช่อง Compression
โปรแกรมนี้ในขณะที่คุณกำลังทำการแบ็คอัพ ยังคงสามารถเรียกใช้งานโปรแกรมต่างๆ ได้ตามปรกติ ดังนั้นการเลือกให้มีการล็อคสถานะปัจจุบันของระบบตอนสร้างไฟล์อิมเมท จึงอยู่ตรง Try Volume Locking first (รูป 2)
3. หลังจากที่คลิ้กปุ่ม Next กระบวนการแบ็คอัพได้เริ่มขึ้นแล้ว โดยมีสถานะแจ้งให้ทราบว่า ต้องใช้เวลาเท่าไหร่ (รูป 3)
4. ในขณะที่กำลังแบ็คอัพ หากไดร์ฟที่ใช้เป็นตัวจัดเก็บไฟล์อิมเมท เกิดเต็มขึ้นมาก่อนการแบ็คอัพสำเร็จ โปรแกรมได้อำนวยความสะดวก ให้คุณเลือกตำแหน่งไดร์ฟเก็บไฟล์ได้ใหม่ โดยคลิ้กที่ปุ่ม Yes แล้วไปกำหนดไดร์ฟใหม่ที่มีเนื้อที่พอกันได้เลย (รูป 4)
5. มาดูหน้าตาของไฟล์อิมเมทกันครับ อย่างที่บอกไว้จะมีไฟล์ .xml และ .dat โดยมีชื่อไฟล์เริ่มต้นเหมือนกันครับ ในกรณีที่ได้สั่งออปชั่น Split large files จะมีไฟล์ชื่อเริ่มต้นเหมือนกันอีกหลายๆ ไฟล์(รูป 5)
ขอดูไฟล์ภายในไฟล์อิมเมท
1. เลือกจากเมนู Browse เข้าไปเลือกไฟล์อิมเมท .XML ตามความต้องการ (รูป 6)
2. โปรแกรมได้แสดงโฟลเดอร์และไฟล์ต่างๆ ที่อยู่ในไฟล์อิมเมทไฟล์นั้น โดยคุณสามารถใช้ปุ่ม Find เพื่อค้นหาไฟล์ตามชื่อ หรือตามส่วนขยายของไฟล์ รวมถึงสามารถใช้ปุ่ม View เพื่อเปิดดูไฟล์ภาพ ไฟล์ข้อความ และยังสามารถเรียกไฟล์ขึ้นมาทำงานได้จากปุ่ม Launch และเมื่อต้องการดึงไฟล์นั้นออกมาจากไฟล์อิมเมท ให้ใช้ปุ่ม Extract ไปกำหนดตำแหน่งโฟลเดอร์ใหม่ที่ใช้เก็บไฟล์ (รูป 7)
ขั้นตอนการ Restore
1. เลือกเมนู Restore โดยโปรแกรมได้แนะนำว่า หากต้องการ Restore ไปยังพาร์ทิชั่นใหม่ สามารถคลิ้กเรียกใช้บริการจากโปรแกรม Windows Disk Management ที่มาพร้อมกับตัววินโดวส์ เพื่อเข้าไปสร้างพาร์ทิชั่นใหม่กันได้ก่อน จากนั้นในขั้นตอนของการ Restore ค่อยมาเลือกพาร์ทิชั่นที่ต้องการคลายไฟล์อิมเมทมาใส่ไว้ เลือกไฟล์ .xml ที่เป็นไฟล์อิมเมทตัวที่เราต้องการเรียกใช้มา Restore (รูป 8)
2. ต่อไปเลือกพาร์ทิชั่นที่ต้องการคลายไฟล์อิมเมทนี้ไปไว้ (รูป 9)
การสั่งโคลนไดร์ฟ
ใช้ในกรณีที่เราต้องการโคลนให้ไดร์ฟมีข้อมูลเหมือนกัน โดยที่ไดร์ฟนั้นอาจะเป็นเพียงพาร์ทิชั่น หรือเป็นฮาร์ดดิสค์ทั้งลูกเลยก็ได้
1. เลือกเมนู Drive to Drive กำหนดไดร์ฟที่เป็นต้นฉบับกันไว้ก่อน (รูป 10)
2. ก่อนการโคลนให้สั่งล็อคสถานะของไดร์ฟที่เป็นต้นฉบับ ด้วยตัวเลือก Try Volume Locking first และในกรณีที่ต้องการความมั่นใจ ที่ต้องแลกมาด้วยเวลาที่ใช้ทำงานมากขึ้น สามารถเลือกให้ใช้การโคลนแบบ Raw mode ได้ (รูป 11)
3. เลือกไดร์ฟที่จะถูกโคลนมาใส่ ที่ตรงนี้ หากคุณมีเนื้อที่เปล่าๆ ว่างอยู่ สามารถใช้โปรแกรม Windows Disk Management สร้างไดร์ฟขึ้นมาใหม่ได้ (รูป 12)
ขั้นตอนการสร้างแผ่นซีดีบูท
การใช้งานโปรแกรม ImageDriveXML ครอบคลุมการใช้งานในทุกสถานการณ์ ตามที่เกริ่นนำหากวันไหนวินโดวส์ของคุณเกเรขึ้นมา แน่นอนละครับว่าโปรแกรม ImageDriveXML ที่ถูกติดตั้งใช้งานไว้ในวินโดวส์ คงไม่สามารถถูกเรียกใช้ได้ และทำให้เราไม่สามารถ Restore ไฟล์อิมเมทกลับมา เพื่อทำให้ระบบของเรากลับมาทำงานได้อย่างสมบูรณ์อีกครั้ง
ทางแก้ไขคือ เราจำเป็นต้องสร้างแผ่นซีดีบูทวินโดวส์แบบมินิ และภายในวินโดวส์มินินั้น จะประกอบไปด้วยโปรแกรมช่วยงานต่างๆ ตามที่เราเพิ่มเข้าไปให้ รวมถึงโปรแกรม DriveImageXML
การสร้างแผ่นเราจะเป็นต้องใช้ไฟล์ และโปรแกรมดังต่อไปนี้
1. ดาวน์โหลดไฟล์ Bart’s PE Builder ได้จาก www.nu2.nu/pebuilder เอาไว้สร้างแผ่นวินโดวส์มินิ
2. ดาวน์โหลดไฟล์ driveimage_xml.cab ได้จาก www.runtime.org/driveimage_xml.cab เป็นโปรแกรม DriveImageXML เวอร์ชั่นสำหรับวินโดวส์มินิ
3. แผ่นติดตั้ง Windows XP เอาเป็นเวอร์ชั่นออริจินอลเลยก็ดีนะครับ
เมื่อมีไฟล์ตามที่พูดมานี้ พร้อมใช้งานแล้ว เรามาเริ่มขั้นตอนการสร้างแผ่นกันเลย
1. ใส่แผ่นติดตั้ง Windows XP เข้าไปในไดร์ฟเล่นแผ่นให้เรียบร้อยกันก่อน
2. ติดตั้งโปรแกรม PE Builder แล้วให้เรียกขึ้นมาทำงาน ถ้าคุณใช้เซเว่นก็อย่าลืมเรียกโปรแกรมนี้ด้วยโหมด Run as administrator ไม่เช่นนั้นจะไม่สามารถเรียกใช้งานได้ เริ่มต้นโปรแกรมจะทำการตรวจสอบหาไฟล์ติดตั้ง Windows XP จากทุกๆ ไดร์ฟ หรือจะเรียกใช้จากเมนู Source -> Search ในกรณีของเรา โปรแกรมจะต้องตรวจสอบพบในไดร์ฟเล่นแผ่น (รูป13 )
3. จากตัวอย่างโปรแกรมได้ตรวจสอบพบไฟล์สำหรับติดตั้ง Windows XP ได้ในไดร์ฟเล่นแผ่น ที่เป็นไดร์ฟ e: ดังนั้นในช่อง Source จึงเป็น e: มาดูกันตรง Media output เป็นการเลือกให้สร้างแผ่นบูทออกมาเป็นไฟล์ .ISO กักนอ่น แล้วค่อยนำไฟล์ .ISO ขึ้นมาเขียนด้วยโปรแกรมเขียนแผ่นกันอีกที ตอนนี้อย่าเพิ่งคลิ้กตรงปุ่ม Build นะครับ เราต้องไปเพิ่มโปรแกรม DriveImageXML กันก่อน(รูป 14 )
4. การเพิ่มโปรแกรม DriveImageXML เข้าไป ให้คลิ้กที่ปุ่ม Pulgins เมื่อเข้าไปพบวินโดวส์แสดงโปรแกรมเสริมตามมาตรฐานที่มีมาให้ ตอนนี้คุณจะยังไม่เห็นโปรแกรม DriveImageXML ให้ไปคลิ้กที่ปุ่ม Add (รูป15 )
5. ให้ไปเลือกไฟล์ driveimage_xml.cab จากตำแหน่งที่เราได้เก็บเอาไว้ (รูป 16 )
6. คราวนี้กลับมาดูในลิสต์ Plugins ต้องมีโปรแกรม DriveImageXML ปรากฏ พร้อมสถานะของ Enabled เป็น Yes ให้คลิ้กที่ปุ่ม Clone เพื่อปิดวินโดวส์ Plugins นี้ (รูป 17)
7. กลับออกมาคราวนี้ คลิ้กปุ่ม Build กันได้แล้ว (รูป 18)
8. คราวนี้ก็รอให้โปรแกรมสร้างแผ่น ตามที่เรกำหนดคือเป็นไฟล์ .ISO หลังจากโปรแกรมสร้างไฟล์ .ISO เสร็จแล้ว ให้เรานำแผ่นเปล่า แล้วสั่งเขียนไฟล์ .ISO ด้วยโปรแกรม Nero ก็ได้ คราวหลังหากวินโดวส์มีปัญหา สามารถใช้แผ่นนี้บูทเพื่อ Restore ได้ โดยหน้าตาของโปรแกรมในแผ่นวินโดวส์มินิ จะเหมือนกับที่เราได้ติดตั้งใช้งานในเครื่อง