สร้างบริการ Wi-Fi Hotspot ใช้ในร้านเล็กๆ ของคุณเองได้ง่ายๆ ด้วย EasyHotspot

มีหลายคนที่เปิดร้านกาแฟ ร้านอาหาร และเน็ตคาเฟ่ อยากให้บริการอินเทอร์เน็ตในรูปแบบโรงแรม คือพิมพ์คูปองตามแพ็กเกจที่ลูกค้าซื้อ วันนี้ผมมีเทคนิคเด็ดๆ มาแนะนำครับ

ใครที่เคยไปพักตามโรงแรมจะรู้ว่า อินเทอร์เน็ตของโรงแรมโดยส่วนใหญ่แล้วต้องเสียค่าใช้จ่าย โดยโรงแรมจะมีแพ็กเกจให้เลือกตามระยะเวลาที่ต้องการเช่น 5 ชั่วโมง 10 บาท , 12 ชั่วโมง 50 บาท , 24 ชั่วโมง 99 บาท เป็นต้น เมื่อตกลงใจซื้อแพ็กเกจที่ต้องการแล้ว โรงแรมก็จะให้คูปองเล็กๆ ซึ่งประกอบด้วยชื่อและรหัสผ่านให้ลูกค้านำไปล็อกอินเพื่อใช้อินเทอร์เน็ตได้ทุกที่ที่มีสัญญาณในโรงแรม

วิธีดังกล่าวเราก็สามารถนำมาปรับใช้ได้กับธุรกิจเล็กๆ ของเรา เช่น ถ้าคุณเปิดร้านอาหารหรือร้านกาแฟ ก็สามารถจำหน่ายคูปองตามแพ็กเกจอินเทอร์เน็ตก็ได้เป็นทางเลือกให้ลูกค้า หรือถ้าไม่อยากเก็บค่าใช้จ่าย แค่ต้องการกำหนดแบนด์วิธและจำกัดระยะเวลาใช้งานให้กับลูกค้าขาจรก็ทำได้เช่นเดียวกัน หลักการง่ายๆ เพียงแค่เราตั้งเซิร์ฟเวอร์ขึ้นมา 1 เครื่องสำหรับทำหน้าที่เป็น Hotspot server ดังภาพ

Hotspot Server มีหน้าที่จัดการล็อกอิน ทำแพ็กเกจรูปแบบการใช้งาน ออกใบแจ้งหนี้ ฯลฯ อีกทั้งยังสามารถนำไปต่อเข้ากับเน็ตเวิร์กเดิมได้ทันที โดยแทบไม่ต้องเปลี่ยนแปลงคอนฟิกใดๆ ของเครือข่ายที่มีอยู่แล้ว ในปัจจุบันมีซอฟต์แวร์และบริการประเภท Hotspot Server มากมาย มีทั้งแบบเสียค่าใช้จ่ายและให้ใช้ฟรี สำหรับวันนี้ผมมีซอฟต์แวร์ตัวหนึ่งที่ง่ายและใช้งานได้ดีระดับหนึ่ง เหมาะสำหรับนำไปใช้ประยุกต์ใช้งานในธุรกิจเล็กๆ ชื่อว่า  EasyHotspot

EasyHotspot (https://easyhotspot.inov.asia/) (https://sourceforge.net/projects/easyhotspot/) คือซอฟต์แวร์ที่สามารถทำให้เครื่องพีซีธรรมดาๆ กลายเป็นเซิร์ฟเวอร์สำหรับให้บริการฮ็อตสป็อตได้ทันที โดยที่ตัวซอฟต์แวร์ออกแบบและตั้งค่าคอนฟิกพร้อมใช้งานแล้วระดับหนึ่ง ผู้ใช้เพียงแค่นำไปติดตั้งและบริหารค่าต่างๆ แค่นิดหน่อย ถึงแม้ไม่มีความรู้เน็ตเวิร์กก็สามารถทำได้ครับ

อุปกรณ์ที่ต้องใช้

1. เครื่องพีซีสเปกธรรมดาๆ 1 เครื่อง ถ้ามีเครื่องพีซีเก่าๆ ที่เหลือใช้ก็นำมาทำได้เลยครับ
2. การ์ดแลน 2 ใบ อันนี้จำเป็นครับ บอร์ดส่วนใหญ่มักจะมีพอร์ตแลนมาให้อยู่แล้ว 1 พอร์ต (หรือ 2 พอร์ตสำหรับบอร์ดราคาแพง) ดังนั้นก็ต้องหามาใส่เพิ่มอีก 1 ใบ การ์ดแลนแบบ 10/100/1000 Mbps เดี๋ยวนี้ก็ราคาไม่แพงมากแล้ว
3. ซอฟต์แวร์ Easy Hotspot ดาวน์โหลดได้ที่ https://easyhotspot.inov.asia/ แนะนำให้ดาวน์โหลดในรูปแบบ ISO ซึ่งจะมาพร้อมอูบุนตู 9.04 ดาวน์โหลดเสร็จแล้วก็จัดการเขียนลงแผ่น แล้วติดตั้งตามปกติเลยครับ

วาแผนรูปแบบการเก็บค่าบริการ

โดยทั่วไปแล้ว การให้บริการจะมี 2 ลักษณะ คือแบบใช้ก่อนจ่ายทีหลังหรือ Postpaid และแบบซื้อคูปองหรือ Voucher ที่นิยมใช้กันตามโรงแรมหรือร้านกาแฟคือแบบวอยซ์เชอร์แบบกำหนดเวลา เช่น 1 ชั่วโมง , 12 ชั่วโมง และ 24 ชั่วโมง เป็นต้น เราลองมาวางแผนการเก็บค่าบริการง่ายๆ เป็นตารางดังนี้

เมื่อได้แผนการเก็บค่าบริการแล้ว ต่อไปเราก็จะนำแผนนี้ไปสร้างไว้ในฮ็อตสป็อตของเราในภายหลังครับ

ลงมือทำฮ็อตสป็อตกันเลย

1. สำหรับ Easy Hotspot นั้นง่ายสมชื่อครับ เพราะตัวระบบได้ตั้งค่าคอนฟิกเบื้องต้นเกี่ยวกับเครือข่ายมาแล้ว ผู้ใช้แค่เชื่อมต่อสายแลนให้ถูกต้องเท่านั้นเอง โดยที่ eth0 นั้นจะกำหนดให้เชื่อมต่อกับ ADSL Modem หรือ เกตเวย์เราเตอร์ รับค่าไอพีอัตโนมัติ (DHCP) ส่วน eth1 นั้นสำหรับเชื่อมต่อเครือข่ายภายใน กระจายสัญญาณให้กับเครื่องลูกผ่านสวิทช์ และ/หรือ แอคเซสพอยนต์ตามต้องการ สรุปการเชื่อมต่อเป็นไดอะแกรมดังภาพครับ

2. เปิดเครื่องเซิร์ฟเวอร์ แล้วเข้าหน้าคอนฟิกของระบบโดยเปิดไฟร์ฟ็อกซ์แล้วไปที่เว็บ https://localhost/easyhotspot ล็อกอินด้วยยูซเซอร์ admin รหัสผ่าน admin123 (สามารถเปลี่ยนในภายหลังได้)

3. หน้าคอนโซล จะแบ่งเป็น 2 กลุ่ม คือ Admin Menu และ Cashier Menu ซึ่งเราสามารถเลือกดูได้โดยคลิกเลือกเมนูด้านบน สำหรับ Hotspot Info เราสามารถแก้ไขได้ตามต้องการ ซึ่งจะบอกในตอนท้ายครับ

Admin Menu

สำหรับ Admin Menu จะแสดงต่อเมื่อล็อกอินด้วยสิทธิ์แอดมิน ยูซเซอร์นี้จะดูและระบบโดยรวม และสามารถเข้าถึงได้ทุกเมนูรวมทั้ง Cashier Menu ด้วย 

4. เมนู Chilispot เป็นส่วนสำหรับการกำหนดค่าคอนฟิกของซอฟต์แวร์ Chilispot ซึ่งใช้เป็นเซิร์ฟเวอร์ในการทำ Hotspot billing นั่นเอง โดยเราสามารถกำหนดค่าไอพีที่ต้องการแจกสำหรับเครือข่ายได้ที่นี่ จริงๆ แล้วค่าที่กำหนดให้มาก็ใช้ได้ดีอยู่แล้ว ไม่จำเป็นต้องเปลี่ยนอะไรครับ

5. เมนู Postpaid Setting สำหรับกำหนดแผนการเก็บค่าบริการในแบบโพสต์เพด โดยเราสามารถกำหนดได้ทั้งแบบ ราคาต่อปริมาณการใช้งานหน่วยเป็นเมกะไบต์ (Price/MB) หรือกำหนดเป็น ราคาต่อระยะเวลาการใช้งาน หน่วยเป็นนาที (Price/minute) และยังสามารถกำหนดแบนด์วิธทั้งขาดาวน์โหลดและอัพโหลดได้ตั้งแต่ 16kbps ถึง 2MBps

6. เมนู Billing Plan สำหรับกำหนดแผนการเก็บค่าบริการแบบเป็นคูปองหรือวอยซ์เชอร์ ซึ่งเราจะเน้นไปที่การให้บริการแบบนี้นะครับ เพราะเป็นแบบที่นิยมใช้และบริหารจัดการง่าย เมื่อคลิกเข้ามาที่เมนูนี้ระบบจะมีแผนมาให้แล้ว 2 แบบ คือแบบคิดตามระยะเวลาชั่วโมงละ 10 บาท และ แบบคิดตามปริมาณการใช้งาน 50 เมกะไบต์จ่าย 1 บาท เราสามารถลบแผนเหล่านี้ออกได้ โดยการคลิกที่กากบาทท้ายแถวของแต่ละแผนได้เลย

7. ยังอยู่ที่หน้าเมนูเดิม เราจะมาสร้างแผนการใช้งานที่ได้คิดไว้แล้วตอนต้นใส่ลงนี้ ซึ่งก็ไม่ยากอะไรครับ เริ่มด้วยแพ็กเกจแบบ 12 ชั่วโมง ใส่รายละเอียดดังนี้

• Name = 12Hours
• Type = Time Based
• Amount = 720 (ระบุระยะเวลาใช้งานหน่วยเป็นนาที กรณีนี้คือ 60 นาที x 12 ชั่วโมง)
• Valid for = 30 (ระยะเวลาที่ใช้งานได้ หน่วยเป็นวัน)
• Price = 50
• Download Rate = 2MBps
• Upload Rate = 512kbps
• Idle Timeout = 10 (กำหนดระยะเวลาล็อกเอาต์ เมื่อยูซเซอร์ไม่ใช้งานในเวลาที่กำหนด หน่วยเป็นนาที)

เสร็จแล้วกด Add Billing Plan

8. จากนั้นเพิ่มแพ็กเกจแบบ 24 ชั่วโมงเข้าไปอีกครั้ง เมื่อทำเสร็จแล้วเราก็จะมีแพ็กเกจสำหรับออกคูปองจำนวน 2 แพ็กเกจดังภาพ

9. มาดูเมนู Manage cashiers กันหน่อย เมนูนี้ไว้สำหรับเพิ่มยูซเซอร์แคชเชียร์ที่มีหน้าที่ออกคูปองและคิดค่าบริการ ในระบบได้สร้างไว้ให้แล้ว 1 ยูซเซอร์เนมล็อกอิน cashier

10. เมนู Manage admins ก็เอาไว้เพิ่มยูซเซอร์แอดมินสำหรับดูแลระบบทั้งหมดนั่นเอง เมื่อเข้าเมนูนี้แนะนำให้เปลี่ยนรหัสผ่านของ admin เสียเลยครับ

Cashier Menu

สำหรับยูซเซอร์ cashier เมื่อล็อกอินเข้ามาจะพบกับหน้าเมนูนี้อย่างเดียวเป็นหลัก หน้าที่ก็คือออกคูปอง คิดค่าบริการ ดูสถิติและปริมาณการใช้งานของยูซเซอร์แต่ละคน เป็นต้น

11. เมนู Postpaid เมนูนี้ไว้สำหรับจัดการยูซเซอร์ประเภทโพสต์เพด เช่น เพิ่มยูซเซอร์ ดูปริมาณการใช้งาน ค่าใช้จ่าย และพิมพ์ใบยูซเซอร์เนมและรหัสผ่าน เป็นต้น ในระบบได้สร้างยูซเซอร์ตัวอย่างมาให้แล้ว 2 ยูซเซอร์ ซึ่งสามารถลบได้ครับ

12. เมนู Voucher Management อันนี้คือเมนูหลักที่น่าจะใช้บ่อยๆ เป็นเมนูที่เอาไว้สำหรับออกคูปองให้กับลูกค้าตามแพ็กเกจที่ซื้อ วิธีการก็ง่ายมากครับ เช่น ถ้าหากเราต้องการออกคูปองสำหรับแพ็กเกจ 12Hours ซัก 10 ใบ ก็ใส่จำนวน 10 ที่ช่อง How many voucher(s)? และเลือก Billing plan เป็น 12Hours จากนั้นกดปุ่ม Generate Voucher

13. ระบบจะออกคูปองให้ทันที 10 ใบ โดยการสุ่มทั้งยูซเซอร์เนมและรหัสผ่านให้ ดังภาพ เมื่อต้องการพิมพ์ ก็ให้กดที่รูปเครื่องพิมพ์ที่ท้ายแถวของแต่ละยูซเซอร์ได้เลย

14. รูปแบบการพิมพ์เป็น pdf รายละเอียดประกอบด้วยชื่อ รหัสผ่าน ระยะเวลา และราคาดังภาพ เอาคูปองนี้ให้ผู้ใช้นำไปล็อกอินได้เลย

15. ยูซเซอร์ไหนที่พิมพ์ออกไปแล้ว ระบบจะเปลี่ยนสถานะจากคอลัมน์ Printed จาก no เป็น yes เพื่อจะได้ไม่พิมพ์ซ้ำอีก

16. มาดูที่เมนูถัดไปครับ Invoice Management สำหรับออกใบแจ้งหนี้ให้กับลูกค้าประเภทโพสต์เพด ใบแจ้งหนี้จะแสดงที่เมนูนี้ ต่อเมื่อมีการพิมพ์ใบแจ้งหนี้จากเมนู Post paid มาก่อนแล้ว

17. หน้าตาของใบแจ้งหนี้แบบโพสต์เพดก็เป็นดังภาพครับ

18. เมนู Hotspot Statistic จะรายงานระบบคร่าวๆ ว่ามียูซเซอร์อยู่เท่าไร ที่ใช้ไปแล้วเท่าไร หมดอายุไปแล้วเท่าไร เป็นต้น

19. เมนู Online Users แสดงรายชื่อยูซเซอร์ที่กำลังใช้งานอยู่ เราสามารถตัดการเชื่อมต่อของแต่ละยูซเซอร์ได้ โดยการคลิกที่ปุ่มกากบาท

20. เมนู Change Password เอาไว้สำหรับเปลี่ยนรหัสผ่านของแคชเชียร์

ก็เป็นอันเสร็จสิ้นการตั้งค่าฝั่งเซิร์ฟเวอร์แล้ว มาดูกันครับว่าฝั่งลูกค้าต้องทำอะไรบ้าง